آرشیو فروردین ماه 1402

خانه ویلایی بتنی کیدوساکی

معمار : Tadao Ando

موقعیت بنا: Tokyo-Japan

از آن جا که در این بنا سه خانواده با نیازهایی متفاوت در کنار هم زندگی میکنند مهمترین مساله در طراحی آن ایجاد حریم خصوصی برای هر یک از خانواده ها بوده است. پاسخ آندو به این  مساله استفاده از حیاط های خلوت و کوچک در اطراف مکعب اصلی بناست که از آنها میتوان به عنوان عناصری تفکیک کننده استفاده نمود.

 بدین ترتیب در دل یک ترکیب ساده، سیرکولاسیون و روابط فضایی پیچیده ای خلق شده است تا خواسته کارفرما مبنی بر استقلال هر خانواده و در عین حال امکان تعامل آنها فراهم گردد. بامهای مسطح و شبکه بندی شده, ترکیب احجام صلب و خالص نظیر مکعب با خطوط منحنی و دایره استفاده از بتن در دیواره های داخلی و خارجی، حداکثر استفاده از نور طبیعی دکوراسیون و مبلمان مدرن و طراحی بازشوها به نحوی که طبیعت در کادرها و قابهای مشخص دیده شود از جمله ویژگی های معماری مینیمالیستی آندو است که در این خانه به خوبی مشاهده می.شود.

 در این بنا نیز همچون دیگر آثاراندو، فضا و کیفیت های حاصل از آن بر جذابیت های فرمال حجم وفرم اولویت دارد.نکته حائز اهمیت دیگر در این بنا چگونگی استفاده از یله و صفحات بتنى منحنى جهت تعریف ورودی اصلی بنا و همچنین ورودی های مستقل برای سه واحد مسکونی است.

 آندو که از او بیشتر به عنوان معماری مدرن یاد می شود، ایده استفاده از حیاط را از خانه های سنتی ژاپنی گرفته ولی با استفاده از بتن کیفیت های فضایی متفاوتی در آن خلق نموده که در معماری کهن ژاپن که اساس آن بر چوب بنا شده قابل تجربه نبوده است.

 درونگرایی نیز یکی دیگر از مهم ترین ویژگیهای معماری سنتی ژاپنی است و پرهیز از بازشو در دیواره های صلب پیرامون بنا مصداق این اصل میباشد.

 اتاق های این سه خانه رو به حیاط ها ساماندهی شده اند اما پنجره های آنها به نحوی طراحی شده است که به یکدیگر دید نداشته باشند. همچنین معمار با متقارن طراحی کردن بازشوها, نماهای خارجی ساختمان را به شکلی ساده و روان تعریف کرده است. نکته حائز اهمیت دیگر در خصوص بازشوهای این خانه توجه به مکان یابی آنها جهت استفاده از تهویه طبیعی است که با استفاده از پنجره های کشویی میسر گردیده است.

نتیجه تدابیر و خلاقیت آندو خانه ای است سرشار از ظرافت و زیبایی که فضاهایی آرامش بخش و راحت را در بر دارد. در واقع محدودیت های سایت و نیز خواسته های کارفرما هرگز باعث تغییر رویکرد حرفهای آندو نمی شود, وی همواره روح و روان مایه مختص هر بنا را کشف میکند و اثری شاعرانه و اصیل می آفریند.

خانه ویلایی بایرن

معمار : William P.Bruder

موقعیت بنا: Arizona-USA

خانه «بایرن» نمونه ای دیگر از پیوند خانه های سبک آمریکایی با طبیعت است که در اقلیم خشک و بیابانی صحرای «آریزونا» در شصت مایلی شهر فینیکس و در نزدیکی خانه تالیسین اثر معروف فرانک لوید رایت واقع شده است.

 وجود تپه ماهورهای کم ارتفاع در سایت پروژه، پوشش سنگهای طبیعی و گیاهان بیابانی نظیر کاکتوس های بلند قامت به همراه کوهستانی که در دور دست واقع شده, دید و منظری طبیعی اما متفاوت را پدید آورده اند.

 همه چیز در بیابان تحت سلطه آفتاب بوده و رنگ های غالب در شنزار و کوهستان ،زرد طلایی سرخ و نارنجی می باشند. این رنگها در بنا نیز توسط ورق های گالوانیزه مسی و آلومینیومی تکرار شده اند. رنگ این ورقه ها به مرور زمان تغییر می کنند و پیداست که جنس و نوع مصالح به کار رفته در این بنا همگی در جهت پیوند بنا با طبیعت پیرامون تعبیه شده اند.

پوشش گیاهی منطقه بسیار تنک است و نحوه استقرار بنا در سایت به نحوی است که گویی به طور طبیعی از میان لایه های سنگی بیرون آمده است.

دو ورودی مستقل از راهرو و دفتر کار مستقیماً ساکنین را به فضای باز مرتبط می سازند. دیواره های پشتی در این طبقه کاملا صلب بوده و بنا را از زمین جدا میسازند. اما جداره رو به بیابان که از خطوطی شکسته تشکیل میشود تماماً شیشه بوده و حداکثر دید را ممکن ساخته است. در پلان تراز پارکینگ سرپوشیده همچون بازویی از بنا جدا گردیده است.

 بافت خشن این دیواره ها در داخل بنا نیز همچون خارج بنا بوده و نحوه چیدمان بلوکه های بتنی در آن به نحوی است که دیوار با زاویه ای محسوس بر روی زمین قرار می گیرد. همچنین از فضای میان دیواره های مایل در راهروهای داخلی به عنوان گالری استفاده می شود. نور طبیعی این فضا از طریق شکاف میان سقف و دیواره مایل تامین می شود. شکاف میان سقف و دیواره ها نیز همچون مایل بودن دیواره ها و شیب سقف ها، راهکاری در جهت تفکیک عناصر بنا از یکدیگر, کمرنگ ساختن مرز میان درون و برون و در نهایت به حداکثر رساندن پیوند بنا با طبیعت پیرامون آن بوده است.

خانه ویلایی تولو

معمار: Alvaro Leite Siza Vieira

موقعیت بنا: Penafile-portugal

ویلای تابستانی «تولو» توسط تنها فرزند آلوارو سیزا، معمار معروف پرتغالی و برنده جایزه معماری پریتزکر سال ۱۹۹۲ میلادی طراحی شده است. وی در سال ١٩٩٤ از مدرسه معماری پورتو فارغ التحصیل شده و در برخی از پروژههای آلوارو سیزا نظیر موزه هنر هلسینکی با پدرش همکاری داشته است .

پس از تأسیس دفتر شخص «سیزا» خانه ها و ویلاهای بسیاری را در شهرهای مختلف پرتغال و اسپانیا طراحی و اجرا نموده است اما هیچ یک از آنها به اهمیت و شهرت ویلای تولو نبوده است. این ویلا با هزینه کمی معادل صد و پنجاه هزار دلار ساخته شده است. آنچه در این خانه حائز اهمیت است چگونگی قرار گیری پروژه در شیب تند زمین و استفاده هوشمندانه از پتانسیل های موجود در سایت می باشد.

 این بنا متشکل از حجم های مکعبی کوچکی است که همسطح با شیب زمین پایین رفته و از دور دست همچون پاره سنگ هایی طبیعی در بستر کوه به نظر میرسد. شاید در نگاه اول دلیل قانع کننده ای برای نحوه چیدمان فضاها و تعداد زیاد پله ها نتوان یافت اما نکته ای مهم تر از چگونگی قرارگیری بنا بر روی شیب زمین در این خانه موفقیت معمار در زیر پا گذاشتن ساختار رایج در نظام توده و فضا و خلق نظامی جدید است؛ چنانچه در سایر آثار این کتاب نیز مشاهده میشود همواره بنا در قسمتی از سایت احداث شده و محوطه یا باغ در مقابل یا پیرامون آن گسترده میگردد اما در این بنا، ویلا در دل زمین و محوطه بر تراز بالای آن در قالب بام هایی پلکانی تعریف شده اند.

مدول پایه در طراحی این بنا مربع بوده و احجام حاصل از آن مکعب ها هستند, به دلیل چرخش سه مکعب زوایای تندی در داخل پلان به وجود آمده است. این سه مکعب, اتاق های خواب والدین و دو فرزند خانواده بوده و علاوه بر چرخش حجم, بافت متفاوت بام نیز آنها را از سایر قسمت های بنا متفاوت می سازد.

 چگونگی اتصال این پله ها به دیواره های داخلی و خارجی نیز از دیگر نکات جالب توجه در پروژه می باشد. ورودی اصلی خانه که مانند ورودی یک مخفیگاه نظامی است در سمت شمال سایت و بالای دامنه کوه تعریف شده, پارکینگ بنا نیز بر روی قسمتی از بام تعبیه شده است. در سطوح بالاتر سایت فضاهای عمومی نظیر دفتر کار،نشیمن غذاخوری و آشپزخانه و در سطوح پایین تر م سه اتاق خواب به همراه سرویس بهداشتی و حمام و در انتها نیز رختشویخانه و موتورخانه مکان یابی شده اند، استخر روباز کوچکی هم بر روی آخرین سطح ویلا طراحی شده است.

با وجود شهرت زیاد این ویلا از نظر بسیاری از منتقدین معماری نقدهایی نیز در خصوص پله های زیاد و عدم امکان استفاده از آسانسور ,عدم ارتباط پیکر بنا با طبیعت و کوچک بودن فضاهای داخلی بر این پروژه وارد می باشد.

خانه ویلایی کنیون

معمار: Steven Ehrlich

موقعیت بنا: Los Angeles-USA

استیون ارلیچ پس از اتمام تحصیل در رشته معماری به مدت شش سال در کشورهای آفریقایی مشغول به طراحی شد و پس از آن علاوه بر تأسیس دفتر معماری خود در سال ۱۹۷۰ به تدریس در دانشگاه های کشورهای مختلف نظیر آمریکا ،آلمان مکزیک، ژاپن، چین و ونزوئلا پرداخت.

 در میان مجموعه آثار او خانه ها و ویلاهای مسکونی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و جوایز معماری بسیاری را نصیب وی کرده اند. آنچه بیش از هر چیز در آثار مسکونی وی حائز اهمیت میباشد چگونگی برقراری پیوند میان بنا با فرهنگ, سنت ها و طبیعت پیرامون بناست. ایده های وی در این خصوص و همچنین استفاده از تکنولوژی های ساختمانی جدید ,کنترل انرژی و معماری پایدار موضوعات اصلی فعالیت های آکادمیک وی می باشند.

 در میان آثار مسکونی ارلیچ خانه کنیون از شهرت بیشتری برخوردار است. طراحی ساختار فضایی این بنا که در زمینی وسیع و پر از درختان بنا شده است با هدف حفظ درختان و احداث بنا در میان آنها بوده است.

 حفظ این درختان که از شاخص ترین انواع پوشش گیاهی در ایالت کالیفرنیا خصوصاً شهر لس آنجلس میباشند ایده اصلی در طراحی بوده و باعث شده است که پلان U شکل بنا در برخی نقاط از شکل هندسی خود خارج شود.

 اما احترام به سایت تنها در این مقیاس نبوده و تأثیر محیط را در کوچکترین جزئیات بنا نظیر نوع و نحوه استفاده از مصالح و انتخاب رنگها نیز میتوان مشاهده نمود. هر چند که بنا در مجموع از سطوح مختلفی تشکیل شده است اما در هیچ نقطه ساختمان بیش از دو طبقه نبوده و سطوح طبقات آرام آرام و همخوان با شیب زمین تغییر می کنند. در این میان تراس ها ,نشیمن های رو باز و پلکان های عریض نیز به همنشینی مناسب بنا و طبیعت کمک نموده است. استفاده از چوب به عنوان مصالح اصلی بنا در جداره رو به باغ بیش از نمای حاشیه خیابان به چشم میخورد.

 از چوب در مکانی به عنوان مصالح کف فضاهای داخلی و تراسها و در جای دیگر به عنوان پوشش دیوار, تزیینات و یا قاب درها و پنجره ها استفاده شده است.

ساختار حجمی خانه حاصل ترکیب خطوطی باریک و افقی با دیواره هایی عمودی است که تنوع اندازه, رنگ و نوع مصالح آنها را از یکدیگر جدا میسازد؛

 ترکیبی که در نمای حاشیه خیابان, یادآور خطوط و صفحات خانه شرودر اثر «ریتولد» و در نمای رو به باغ یادآور صفحات افقی و تراس های خانه آبشار اثر «فرانک لوید رایت» می باشد.

 در پایین ترین تراز خانه که هم سطح با باغ می باشد فضاهایی نظیر ،انبارها ,اتاق تمرین موسیقی و دفتر کار خانگی قرار گرفته اند. بازشوهای فضاهای اصلی سرتاسری بوده و حداکثر ارتباط بصری با طبیعت را ممکن می سازند. درختان بلند در تمامی نماها جزوی از بنا محسوب میشوند و پیداست که بنا با احتیاط تمام میان آنها شکل گرفته است.رنگ و بافت استفاده شده در دیواره های داخلی بنا نیز الهام گرفته از رنگها و بافتهای موجود در ساقه های این درختان می باشد.

خانه ویلایی موبیوس

معمار: UN Studio

موقعیت بنا: Utrecht-Netherlands

طراحی خانه موبیوس را می توان از نقاط عطف تاریخچه طراحی خانه به شمار آورد. بنایی که از نوآوری در ترکیب حجم و کاربرد مصالح جدید فراتر رفته و مفهوم جدیدی از خانه امروزی را بیان می کند.

هر چند که طراحی این بنا مستلزم به کارگیری نرم افزارهای جدید طراحی معماری بوده است, اما این همه تنها در جهت محوریت مخاطب و رضایت ساکنین خانه بوده و حاصل آن خانه ایست که همخوان با تغییرات و پاسخگوی نیازها و نحوه زندگی انسان امروزی است. مالکین این خانه زوجی جوان به همراه فرزندانی کوچک می باشند.

بن ون برکل، مؤسس دفتر معماری «یو ان استودیو» و طراح اصلی پروژه ,در خصوص ایده اصلی طراحی بنا بیان نموده است که نیازها و نحوه کار و زندگی یک زوج جوان در این دوران متفاوت از گذشته است ,آنها در طول شبانه روز ساعات مشخصی را با یکدیگر بوده و در ساعاتی مایلند که به تنهایی به کار یا استراحت مشغول باشند ,در اینجاست که سلسه مراتب و ساختارهای فضایی گذشته ناکارآمد بوده و نیاز به دیدگاهی نوین نسبت به معماری خانه ضرورت می یابد. از این رو معمار در طراحی این خانه -حلقه موبیوس- را به عنوان ایده اصلی طراحی در نظر گرفته است. حلقه موبیوس در ریاضیات از به هم چسباندن دو انتهای یک نوار به طوریکه یک نیم چرخش در نوار ایجاد شده باشد بدست می آید. بدین ترتیب هر چند این نوار همچون دو نوار پیوسته به نظر میرسد اما در حقیقت یک سطح شناور است. در فرم این خانه نیز دو حجم به هم تابیده قابل تشخیص میباشد که در هر یک فضاهایی جهت نشیمن خواب و کار در نظر گرفته شده است. از این رو همه چیز در این خانه به عدد دو وابسته است؛ فضاهای اصلی, استودیو, پارکینگ و حتی مصالح بنا که بتن و شیشه می باشند. اما این دوگانگی تنها در ظاهر بوده و در باطن هیچ بخشی از بنا قابل تفکیک و منفک از سایر قسمتها نمی باشد.

حلقه موبیوس در این بنا کاملا ارگانیک نبوده و از شکست های فرمی خطی پدید آمده است که قسمتهای زیرین آن همچون بستری شفاف به نظر میرسد. چنانچه در پلان های طبقات مشاهده می شود, تقریبا هیچ یک از فضاهای داخلی شکل هندسی منظمی نداشته و شکست ها و زوایای دیواره ها فضاهایی نامتعارف را پدید آورده اند. در نیم طبقه زیر زمین بنا سوئیت مهمان قرار دارد که به خوبی از سایر فضاهای خانه مستقل گردیده است. در طبقه همکف، آتریومی نورانی با سقفی بلند ورودی و آغاز مسیر را مشخص میسازد.

بدین ترتیب بر خلاف فرمول های رایج برای چیدمان فضاهای خانه این بار سلسله مراتب فضایی به نحوی است که نه آغازی و نه انجامی را در آن میتوان مشخص نمود چراکه فضاها در یکدیگر پیچیده و تابیده شده اند، همانگونه که زندگی و کار یک زوج جوان با یکدیگر پیوند می یابد.

 از دیگر آثار مسکونی این دفتر معماری میتوان به خانه «ان ام» اشاره نمود که در این بنا نیز دیدگاه های متفاوت آنها به مقوله مسکن نوین قابل مشاهده می باشد.

سری خانه های ویلایی لیبسکیند

معمار: Daniel Libeskind

موقعیت بنا : World wide

در حالی که بسیاری از معماران جهان درصدد یافتن راهکارهایی برای حل معضلات انبوه سازی مسکن و تطابق این نوع از مسکن با سیستمهای کنترل انرژی و معماری پایدار می باشند, این خانه کوچک با ظاهری ناآشنا و غریب را میتوان سرآغاز انقلابی جدید در طراحی فضاهای مسکونی دانست. این بار نیز معمار پرآوازه و خلاق دانیل لیبسکیند همچون گذشته توجه تمامی معماران و متخصصین عرصه مسکن را به خود جلب کرده است.

 سال ها پس از آن که لوکوربوزیه با اظهار این ایده که خانه ماشینی است برای زندگی، تحولی را در طراحی مسکن به وجود آورد اکنون لیبسکیند مدلی از خانه را طراحی نموده است که همچون مدل های ماشین می تواند در تعداد زیاد و در کشورهای مختلف تولید شده و به فروش برسد.

هرچند این خانه نخستین نمونه به اجرا درآمده می باشد، اما کمپانی تولید کننده آن شروع به ثبت سفارش وسیع متقاضیان خرید این خانه سه تا چهار میلیون دلاری نموده است.

 هندسه این خانه که الهام گرفته از کریستال می باشد تشابه زیادی به دیگر آثار لیبسکیند دارد و حجم آن از تداخل صفحات و پوسته هایی با زوایای تند پدید آمده است. در طراحی این مدل با اهمیت ترین مؤلفه های روانی مسکن هزاره جدید نظیر هویت, امنیت، آسایش ساکنین ,استفاده از تکنولوژی امروزی در جهت دستیابی به معماری پایدار, کاهش مصرف انرژی, کاهش زمان ساخت ,کنترل آلودگی صوتی و استفاده از مصالح مناسب و قابل انطباق با اقلیم های مختلف مد نظر بوده است.

 این خانه شامل دو طبقه بر روی زمین و یک طبقه زیرزمین می باشد و در آن علاوه بر فضاهای اصلی نظیر آشپزخانه ,نشیمن سه اتاق خواب ,سوئیت مهمان و سرویس های بهداشتی، فضاهای متنوع دیگری نظیر اتاق چند منظوره، دفتر کار، نشیمن ،شومینه ،بالکن ,رختشویخانه ,اتاق بدن سازی و سونا نیز درنظر گرفته شده است.

 تمامی فضاهای داخلی از نور طبیعی بهره برده و دید مناسبی نیز به پیرامون خانه دارند. ساختار سازه این خانه از جنس چوب فرآوری شده  می باشد که پوسته ای فلزی آن را پوشانده است. این پوسته همچنین سیستم های جذب انرژی خورشیدی و ذخیره آب باران نصب شده در نما و سقف ها را نیز مخفی می سازد.

 کارشناسان پیش بینی می کنند که در دهه میلادی پیش بسیاری از معماران سرشناس به این عرصه متفاوت طراحی مسکن روی خواهند آورد تا در آینده ای نزدیک, خانه نیز همچون ،البسه، جواهرات و اتومبیل سالانه با مدلها و طرح های مختلف روانه بازار جهانی گردد.

خانه ساحلی

معمار: Richard Meier

موقعیت بنا: California -USA

ریچارد مه یر سبک معماری شخصی خود را در دو دسته از فضاهای عملکردی به خوبی مشخص میسازد؛ نخست خانه ها و ویلاها که تعداد آنها بسیار زیاد بوده و اغلب در ایالات متحده قرار گرفته اند و سپس فضاهای فرهنگی نظیر موزه ها و گالری ها که برخی از آنها در اروپا به اجرا درآمده اند.

 در پس تشابهات ظاهری آثار «ریچارد مه یر» به یکدیگر, میتوان به پیوند عمیق و جدایی ناپذیر فرم و عملکرد و پرهیز از هیجانات فرمال پی برد. اصرار بر انتزاعی کردن عناصر عملکردی و سازه ای, ترکیب این عناصر در پس زمینه هایی سفید رنگ، سعی در به حداقل رساندن جرم ساختمان و در هم تنیدگی سازه ,فرم و عملکرد از جمله شاخصه های آثار وی می باشند.

خانه ساحلی یکی از مهمترین پروژه های مسکونی مه یر میباشد. سایت این پروژه به شکل مربع بوده و چنانچه از نام آن نیز پیداست در حاشیه ساحل و با فاصله کمی از دریا واقع شده است. هر چند که این بنا در زمینی مسطح و در مجاورت ساحلی شنی طراحی شده اما این ویلا نیز همچون خانه داگلاس (۱۹۷۳) - یکی از مهم ترین آثار مسکونی که در شیب تند جنگل قرار دارد - به خوبی با محیط پیرامون خود در ارتباط بوده و پاسخگوی نیازهای ساکنین می باشد.

 ساختار حجمی ویلا حاصل کنار هم قرار گرفتن سه حجم شاخص است که در سایت پلان مجموعه قابل تشخیص می باشند. مستطیلی کشیده که فضاهای خصوصی خانه در آن قرار دارند, حجمی با دیواره های منحنی که فضای خصوصی مطالعه و دفتر کار خانگی را در خود جای داده و مکعبی که در کنج سایت قرار گرفته و شامل سوئیت مهمان می باشد.

 نحوه مکان یابی توده ها در سایت موجب شده است تا فضای باز, در میان و پیرامون احجام شکل گرفته و بدین ترتیب فضاهای باز و نیمه باز با کیفیاتی متفاوت پدید آید. امتداد کفپوش های چوبی داخل بنا در سایت موجب پیوند درون و بیرون پروژه شده است .

نسبت سطوح شفاف به دیواره های صلب سفید رنگ در دو نمای اصلی ویلا کاملا عکس یکدیگر می باشد. به طوری که بر خلاف جداره های رو به دریا, نمای رو به خیابان کاملاً صلب بوده و دید به فضاهای داخلی از خارج سایت کاملا کنترل شده است.

در دو انتهای این نما دو درب پارکینگ سرپوشیده به صورت متقارن یکی در ترکیب با بنای اصلی و دیگری در زیر سوئیت مهمان قرار گرفته اند. جداره ای شفاف دید به حیاط ویلا را محدود ساخته و بر فراز آن صفحه ای باریک و افقی حجم مستقل را به بنای اصلی متصل می سازد.